Gevolgen Brexit: (veel) meer bureaucratie en grote onzekerheden

Gepubliceerd op 22/01/2021

Op Kerstavond 2020 was het dan eindelijk zover: de onderhandelaars van de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK) bereikten een handelsakkoord. De afspraken die werden gemaakt, zijn ingegaan per 1 januari 2021. Voor kredietverzekeringen heeft dit (nog) geen directe gevolgen, maar voor de dagelijkse praktijk van exporteren des te meer. We zetten de belangrijkste punten uit de Brexit-deal voor u op een rij.

De vreugde over het handelsakkoord tussen de EU en het VK was van korte duur. Een week later belandden we al in de keiharde, dagelijkse realiteit van de nieuwe werkelijkheid. Op kredietverzekeringen heeft de nieuwe situatie nog weinig tot geen effect, onder meer doordat de staatssteun van onze overheid nog zeker tot en met 30 juni 2021 van toepassing is.

Grenscontroles

Bedrijven die exporteren naar het VK ondervonden al wel direct wat de Brexit voor hen betekent. Dat er geen import- en exporttarieven komen op Britse en Europese producten is positief. Maar daartegenover staat dat er nu standaard douanecontroles plaatsvinden aan de grens, waarbij importeurs en exporteurs onder meer productcertificaten moeten overleggen. Zo moet er voor vlees en groente bij elke zending een certificaat komen. Daarnaast wordt de certificering van industriële producten niet meer over en weer erkend.

Zorgen bij exporteurs

Het is een van de zaken waarover ondernemingsorganisatie VNO-NCW zich ernstige zorgen maakt. ‘Dit brengt voor ondernemers extra kosten met zich mee en zorgt voor een aanzienlijke toename in administratieve lasten. Onder bedrijven is er zorg over de capaciteit aan de Nederlandse zijde om de extreem veel benodigde certificaten af te kunnen leveren,’ schreef de organisatie eind december al. ‘Verder zal het in de praktijk ondoenlijk zijn om elke partij visueel te inspecteren. Het op eenvoudige wijze elektronisch en automatisch kunnen certificeren is dan ook een vereiste om de handel op gang te kunnen houden.’

Bureaucratie leidt tot lager BBP

Euler Hermes voorspelde enkele maanden geleden al dat de grotere bureaucratie – samen met een zwakke vraag en het gebrek aan concurrentievermogen van het Britse pond – een belangrijke factor wordt in het krimpen van de Britse economie. De internationale kredietverzekeraar verwacht dat het bruto binnenlands product van het VK jaarlijks met 0,6 tot 1,1 procent gaat krimpen. De top vijf van zwaarst getroffen sectoren zijn mineralen en metalen producten, machines en elektrische apparatuur, transportmiddelen, chemicaliën en textiel. In het half januari verschenen rapport ‘Brexit in times of Covid-19’ gaan Euler Hermes en Allianz dieper in op de gevolgen van de Brexit. Download het zeer interessante (Engelstalige) rapport hier.

Opsomming van onzekerheden

Dat er meer bureaucratie komt, lijdt geen twijfel. Maar verder zijn veel zaken rondom het handelsakkoord nog onzeker en onduidelijk. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Gelijk speelveld: er lijken stevige afspraken te zijn gemaakt over onder meer staatssteun, belastingen en subsidies om een gelijk speelveld voor de ondernemingen in het VK en de EU te creëren. In de praktijk moet blijken hoe hard deze afspraken zijn en worden nageleefd.
  • Btw-regeling: het VK valt sinds 1 januari buiten de btw-unie. Daardoor kunnen ondernemers die zakendoen met het VK hun btw niet meer terugvragen. Op dit moment is nog onduidelijk wat zij moeten doen om ook in de toekomst hun btw terug te kunnen vragen.
  • Brexit Adjustment Reserve: dit is een gezamenlijke pot van de EU, bedoeld om de economische en sociale gevolgen van Brexit op te vangen voor de zwaarst getroffen sectoren. Op dit moment is het nog onduidelijk welke partij (zoals ondernemers of brancheorganisaties) zich waar kan melden om hier aanspraak op te maken.
  • Clausules: In het handelsakkoord zijn clausules opgenomen die toekomstige beperkingen in handel alsnog mogelijk maken. Bijvoorbeeld het behouden van de mogelijkheid om de vrijstelling van de EU-invoerrechten op geïmporteerde grondstoffen te combineren met VK-tariefpreferenties voor eindproducten die na bewerking in de EU de EU-oorsprong hebben verkregen. VNO-NCW en MKB-Nederland hebben opgeroepen om dit goed in de gaten te houden en te zorgen dat deze losse eindjes geen handelsbarrières worden.
  • Ontbrekende elementen: in meerdere opzichten is het handelsakkoord nog (lang) niet compleet. Over zaken als investeringsbescherming en klimaatbeleid wordt weinig gezegd. Voor financiële diensten is eveneens nog weinig geregeld, terwijl de Nederlandse visserij de komende vijf jaar fors moet inleveren op toegang tot de Britse wateren, zonder dat duidelijk is of en welke compensatie daar tegenover staat.

Bij Xolv kunnen we de Brexit – helaas – niet leuker maken voor u. Wat we wel blijven doen, is u zo goed mogelijk blijven informeren over de gevolgen voor u en uw onderneming. Blijf ons dus volgen en schrijf u – als u dat nog niet heeft gedaan – in voor onze nieuwsbrief.

Meer weten? Neem contact op.